Rola inwestora indywidualnego w funkcjonowaniu rynku kapitałowego w Polsce oraz proces komunikacji spółek z inwestorami były głównymi tematami III edycji konferencji „Relacja inwestorskie z inwestorami indywidualnymi według najlepszych wzorców zachodnich”, która odbyła się 24 września na Sali Notowań warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych.

Zagraniczni goście, przedstawiciele związanych z rynkiem kapitałowym instytucji oraz osoby odpowiadające za kształtowanie relacji inwestorskich w spółkach notowanych na giełdzie dyskutowali o wyzwaniach związanych z procesem komunikacji spółek z inwestorami indywidualnymi, których – co jest jednym z najważniejszych wyzwań dla całego sektora – jest niestety coraz mniej.

Czy taki stan rzeczy wynika z aktualnej koniunktury rynkowej, liczby debiutujących na GPW spółek, czy kondycji tych, których swego czasu spektakularne IPO mamy już za sobą, pozostaje kwestią złożoną. Nie ulega jednak wątpliwości, że indywidualnych graczy na rynku jest z roku na rok coraz mniej i póki co nie udaje się tego trendu powstrzymać.

Pierwsza część konferencji rozpoczęła się oficjalnym otwarciem, w trakcie którego głos zabierali kolejno przedstawiciele organizatorów wydarzenia: prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, Jarosław Dominiak, wiceprezes zarządy Giełdy Papierów Wartościowych, Grzegorz Zawada oraz zastępca dyrektora Departamentu Przekształceń Własnościowych i Prywatyzacji Ministerstwa Skarbu Państwa, Tomasz Zganiacz. Wszyscy zgodnie potwierdzili istotę konferencji, jak i przede wszystkim wagę poruszanych w jej trakcie problemów.

Po zakończeniu oficjalnego otwarcia i przywitania gości rozpoczęła się pierwsza z dwóch zaplanowanych dyskusji panelowych, w której udział wzięli Grzegorz Zawada, wiceprezes zarządu GPW S.A., Iwona Sroka, Prezes Zarządu KDPW S.A. i KDPW_CCP S.A., Mirosław Kachniewski, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych, a także Jarosław Dominiak, który wystąpił w roli moderatora dyskusji na prawach uczestnika. Paneliści dyskutowali na temat roli inwestorów indywidualnych na polskim rynku kapitałowym starając się odpowiedzieć na pytanie, czy ta grupa jest wciąż dla rynku istotna, czy może jest spychana na margines.
„Inwestorzy indywidualni odgrywali i nadal odgrywają kluczową rolę na rynku, zwłaszcza dla powodzenia ofert spółek z sektora MŚP i mniejszych emisji obligacji oraz wzmacniania płynności na rynku. Jest to także najbardziej lojalna grupa inwestorów, nie poddająca się chwilowym modom i gwałtownej ucieczce z rynku w okresach bessy” – analizowała sytuację Iwona Sroka, prezes KDPW oraz KDPW CCC. „ Dla dalszego rozwoju polskiego rynku i budowania jego skali niezbędne jest kreowanie produktów inwestycyjnych dedykowanych tej właśnie grupie.” – mówiła prezes Sroka.

Z kolei prezes SEG, Mirosław Kachniewski podkreślał wyjątkowość czasów, w jakich przychodzi nam żyć: „Giełda i cały rynek kapitałowy znajduje się w niezwykle wymagającym okresie. Za chwilę wejdą nowe przepisy, które bezpośrednio wpłyną na działanie spółek giełdowych. Dyrektywa MAR – Market Abuse Regulation – wprowadzi sporą rewolucję. Spółki będą musiały zmienić filozofię raportowania. Rodzi to szereg konsekwencji. Istnieje także ryzyko wypchnięcia z rynku małych spółek, które tak rozbudowanych wymogów nie będą w stanie sfinansować.” – mówił Mirosław Kachniewski, prezes Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych.

Nieco więcej optymizmu wniósł do dyskusji wiceprezes zarządu Giełdy, który podkreślił pozycję polskiego rynku kapitałowego na międzynarodowej arenie, a także perspektywy rozwoju dla tego sektora w przyszłości: „Polska giełda przez ostatnie dwadzieścia pięć lat wypracowała sobie doskonałą reputację w Europie. Jesteśmy postrzegani jako rynek niezwykle atrakcyjny i perspektywiczny, co jest przecież bardzo istotną informacją dla wszystkich inwestorów, w tym również indywidualnych” – mówił wiceprezes Grzegorz Zawada. „Oczywiście powinniśmy zastanowić się, jak urozmaicić ofertę dla tej grupy, ale kluczowym czynnikiem sukcesu jest proces odpowiedniej komunikacji instytucji i spółek z inwestorem indywidualnym” – dodał.

Jarosław Dominiak, prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych podkreślił, że funkcja giełdy w czasach rekordowo niskich stóp procentowych jest niezwykle istotna: „Polacy wciąż lokują większość swoich oszczędności w bankowych depozytach, których oprocentowanie jest w dzisiejszych czasach ledwo zauważalne. Dlaczego część tych środków nie miałaby znaleźć się na giełdzie, np. w akcjach spółek dywidendowych?” – postawił istotne pytanie prezes Dominiak. „W opinii publicznej wciąż mocno obecne są stereotypy, które mówią o tym, że na giełdzie można tylko stracić. Ale wszyscy wiemy, że to nie jest prawdą” – dodał prezes SII.

Głównym wnioskiem płynącym z przebiegu panelu była przede wszystkim konieczność położenia większego nacisku właśnie na komunikację z inwestorami – i to zarówno przez same spółki, jak i ze strony instytucji kształtujących rynek kapitałowy w Polsce (GPW, MSP, KDPW, SII i wiele innych). Kolejną kwestią, za którą odpowiedzialność wziąć powinny wymienione instytucje jest edukacja finansowa. Bez elementarnych podstaw dotyczących mechanizmów i procesów zachodzących na rynkach finansowych, bez podstaw dotyczących zagadnień ekonomicznych i gospodarczych, skuteczne funkcjonowanie na giełdzie jest niestety niemożliwe.

Kolejnym punktem programu była prezentacja Rui Coimbry, dyrektora do spraw relacji inwestorskich w Banco Comercial Portugues S.A. Niezwykle dynamiczne wystąpienie pozwoliło wszystkim uczestnikom konferencji na bliższe poznanie rynku kapitałowego w Portugalii oraz kluczowych czynników kształtujących w tym kraju proces komunikacji
z inwestorem indywidualnym. Rui Coimbra podkreślał rolę odpowiedniego planowania,
aktywnego reagowania na zachodzące w spółkach i na rynkach zmiany oraz wagę kontaktów z mediami. Na portugalskim rynku kapitałowym funkcjonuje 197 tys. inwestorów, z których przeszło połowa (53 proc.) to inwestorzy instytucjonalni. Do kluczowych obszarów, w których prowadzone są relacje inwestorskie należą: sieć, bezpośrednie spotkania z inwestorami, a także wspomniane wcześniej media (w tym również media tradycyjne).

Drugą część konferencji rozpoczęło wystąpienie kolejnego zagranicznego prelegenta, którym był Aldo Sicurani, dyrektor generalny Francuskiej Federacji Inwestorów Indywidualnych i Klubów Inwestycyjnych. Głównym punktem prezentacji było przedstawienie jak istotni dla francuskiego rynku kapitałowego są inwestorzy indywidualni oraz pokazanie profilu takiego inwestora. I tak 61 proc. spośród nich inwestuje w bezpieczniejsze walory, a tylko 7 proc. wybiera te najbardziej agresywne. Co jednak niezwykle istotne, aż 75 proc. inwestorów indywidualnych inwestuje na giełdzie wyłącznie w ujęciu długoterminowym. Jeśli chodzi o wybierane przez tę grupę źródła pozyskiwania wiedzy na temat rynków kapitałowych na uwagę zasługuje fakt dużego udziału w tym procesie mediów tradycyjnych, w tym prasy – aż 35 proc. inwestorów regularnie czyta gazety finansowe.

Jednym z priorytetów dla funkcjonujących na francuskim rynku spółek oraz instytucji jest ochrona interesów inwestorów indywidualnych, co rozumie się przede wszystkim przez wdrażanie odpowiedzialnych i przynoszących realne skutki reform, podkreślanie i dbałość o własność prywatną oraz wpisany w strategię, ujęty w plan i odpowiednio realizowany proces należytej komunikacji z tą grupą.

Ostatnim punktem konferencji był panel dyskusyjny z przedstawicielami spółek. Wzięli w nim udział Robert Ogór, prezes zarządu Ambra S.A., Przemysław Dąbrowski, członek zarządu PZU S.A. i PZU Życie S.A. oraz Michał Kornacki, prezes zarządu IMS S.A. Spotkanie poprowadził Marek Tejchman, dziennikarz ekonomiczny TVN24 Biznes i Świat oraz zastępca redaktora naczelnego Dziennika Gazety Prawnej.

Tematem panelu było to, jak budować dobre relacje inwestorskie z inwestorami indywidualnymi na polskim rynku. Ale spotkanie rozpoczęło się od dość prozaicznego na pozór pytania, czy inwestorzy indywidualni są dla spółek, których przedstawiciele wzięli udział w dyskusji ważni. I choć wszyscy goście byli zgodni co do znaczenia i wagi inwestorów indywidualnych w funkcjonowaniu rynku kapitałowego w Polsce, to już sam proces komunikacji każda ze spółek prowadzi inaczej, przykładając różną wagę do poszczególnych narzędzi i kanałów komunikacji.

Prezes Robert Ogór (Ambra S.A.) podkreślił istotę odpowiedniego przygotowania wszelkich materiałów związanych z funkcjonowaniem spółki, w tym przede wszystkim raportów okresowych. Docenił także rolę nowoczesnych mediów oraz czatów inwestorskich, jako doskonałych i skutecznych narzędzi do prowadzenia komunikacji z inwestorami. Michał Kornacki, prezes zarządu IMS S.A. jako podstawowy czynnik efektywnego kształtowania relacji inwestorskich wskazał bezpośrednie spotkania – czy to na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy, czy choćby w trakcie konferencji inwestorskich, takich jak WallStreet czy Profesjonalny Inwestor. Ocenił, że jest to doskonałe źródło informacji i możliwość zaczerpnięcia wiedzy bezpośrednio u najważniejszego ze źródeł.

Z kolei Przemysław Dąbrowski, członek zarządu PZU SA i PZU Życie S.A., podobnie jak prezes Ogór, bardzo wysoko ocenił skuteczność czatów inwestorskich, które dla jednej z największych polskich spółek stały się jednym z głównych kanałów komunikacji z inwestorami indywidualnymi.

Konferencja „Relacje inwestorskie z inwestorami indywidualnymi według najlepszych wzorców zachodnich” i płynące z niej wnioski pokazały, że komunikacja z inwestorami funkcjonującymi na polskim rynku kapitałowym jest obszarem, w którym choć dzieje się wiele dobrego, wciąż bardzo dużo pozostało do zrobienia. Jest to szczególnie istotne wobec malejącej liczby inwestorów indywidualnie czynnie inwestujących na giełdzie.

Szymon Matuszyński

Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych